مجیدرضا حریری اظهار کرد: اقتصاد ایران ضعیف است، زیرا غیررقابتی، غیر شفاف و غیر آزاد بوده و نتوانسته خود را در مقابل شوکها و تکانههایی که از خارج و داخل به آن وارد میشود، حفظ کند. این نقطه ضعف را هم خارجیها و هم گروههای سیاسی داخلی فهمیدهاند و در نتیجه در منازعات سیاسی که در داخل یا خارج از کشور پیش میآید، اقتصاد اولین جایی است که هدف گرفته میشود.
تأثیر تحریم ها بر بازارهای مالی و قیمت ها در ایران
وی ادامه داد: در دوره اخیر که از تابستان سال گذشته آغاز شده مسائل متعددی از جمله موضعگیری ترامپ در ارتباط با ایران و برجام پیش آمد که یک تکانه بیرونی بود. از سوی دیگر هم مخالفان سیاسی دولت در داخل به اتفاقات اقتصادی دامن زدند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با تاکید بر اینکه ایران طی دو دهه اخیر هیچ گاه از نظر امنیتی و نظامی مورد تعرض قدرتهای بزرگ نبوده است، گفت: هر گاه میخواهند به ایران آسیبی وارد کنند دست روی اقتصاد میگذارند. همچنین هنگامی که دولتی در داخل کشور سر کار میآید، یک سری مخالف داخلی دارد که میداند تنها جایی که میشود او را اذیت کرد، در حوزه اقتصاد است.
حریری با اشاره به اقدامات اخیر دولت در زمینه شفافسازی اقتصاد گفت: طی یک سال و نیم اخیر دولت چند قدم اولیه در جهت شفافیت اقتصادی برداشته است. دولت سعی کرد موسسات اعتباری غیرمجاز را سر و سامان دهد و گمرک را با الکترونیکی کردن قابل رصد کرد. همچنین در حوزه مالیات ستانی به تراکنشهای مالی بالا ورود کرد؛ اما دارندگان پولهای کثیف که قاعدتا قدرتمند هم هستند و عمدتا در جناح مقابل دولت بودند، خللهایی وارد کردند.
وی ادامه داد: هنگامی که دولت خواست موسسات اعتباری را سر و سامان دهد، مردم به خیابان آمدند و بانک مرکزی برای اینکه آنها را ساکت کند، پول چاپ کرد و به مردم داد یا از خزانه عمومی دولت پول برداشت و به مردم داد، اما پول دست بدهکاران اصلی ماند. همچنین دولت نمادهای صورتهای مالی بانکها را بست و آنها را به رعایت استانداردهای حسابداری موظف کرد. صورتهای بانکها زیانهای بزرگی را نشان میداد و بدهکاران بزرگ بانکی در این صورتها مشخص میشدند و همان ها فشار مضاعف میآورند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه هزاران میلیارد تومان پول دست چند درصدی است که بیشترین بدهی را به سیستم بانکی دارند، اظهار کرد: ۲۱ هزار میلیارد تومان بدهی موسسات اعتباری غیرمجاز به مردم داده شد اما پول دست صاحبان آن ها که بدهکاران اصلی بودند، ماند. همچنین قاچاق از ۲۵ میلیار د به ۱۲ یا ۱۳ میلیارد دلار رسید. این گروههای پرفشار مالی هستند که میتوانند به بازارهای مختلف فشار وارد کنند و دولت را در این بازی که راه انداختهاند، اذیت کنند.
حریری با بیان اینکه این گروهها هر روز به یک بازار هجوم میآورند، بیان کرد: هجومهای آنها با تحرکات بین المللی که ترامپ ایجاد کرده همراه شده است.
دولت باید با مردم صادق باشد
وی در ادامه در مورد پیش بینی آینده اقتصاد ایران گفت: برای آینده اول باید به تفاهم برسیم که درد چیست. نمیتوان گفت تقصیر ترامپ است بلکه حمله خارجی بخشی از این موضوع است. همچنین نمیتوان گفت اوضاع عادی بوده و اتفاقی نیفتاده است. باید به تفاهم کلی راجع به ریشه درد برسیم. به نظر من از این طریق میتوانیم از این فضا خارج شویم.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه اقتصاد ایران زخمی است، اظهار کرد: دولت باید با صداقت به مردم بگوید که در چه وضعیتی هستیم. اینکه به مردم بگوییم همه چیز عادی است، ترازهای مالی و نرخ رشد مثبت است و همچنین تورم ۹ درصد است، برای مردم غیرقابل باور است؛ زیرا آنان به چشم میبینند که این طور نیست و به آمارهای دولت یا اعتماد نمیکنند یا گمان میکنند مبنای درستی برای تهیه آمار وجود ندارد.
حریری با بیان اینکه دولت باید با صداقت کامل شرایط را برای مردم توضیح دهد، گفت: دولت باید از مردم کمک بخواهد تا بتواند از این عرصه گذر کند. اگر قرار است کمربندی سفت شود، باید اعلام شود که همه برای گذر از این مرحله آماده شوند. البته این شامل بیش از ۹۰ درصد مردم عادی که شکمشان لاغر است، نمیشود بلکه هشت تا ۱۰ درصدی که شکمشان را طی این دو دهه به شدت فربه کردهاند، باید کمربند خود را سفت کنند.
نقش وزارت صنعت، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در شرایط فعلی
وی در ادامه در مورد عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، وزارت اقتصاد و همچنین بانک مرکزی در این رابطه گفت: یا باید بپذیریم که اختیار دست این چند وزارتخانه است که در آن زمان میتوان آنها را نقد کرد یا فرض این است که اختیار از جاهای دیگر هم تعیین میشود و کنترل اوضاع دست جاهای دیگر هم است. به نظر من بانک مرکزی در مورد سیاستهای ارزی خلع سلاح است. منهای اینکه به مدیریت بانک مرکزی انتقاد زیادی دارم، نباید همه بدیها را گردن بانک مرکزی انداخت.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: در وزارت صمت با بیعملی مواجه هستیم که میتواند مورد انتقاد همه ما باشد. یا این که اولین وظیفه مهم وزارت اقتصاد در یک دهه اخیر بهبود فضای کسب و کار بوده که نمیتوانیم به عملکرد این وزارتخانه در این زمینه نمره مثبت بدهیم. به نظر من موضوع چند وزارتخانه یا دولت نیست بلکه یک موضوع فراقوهای است.
احتمال بازگشت اقتصاد ایران به سال ۹۱
حریری با تاکید بر اینکه به گفته مقام معظم رهبری، دولت باید تصمیمات قاطع اقتصادی بگیرد، افزود: شیب روندی که طی میشود، به قدری بد است که احتمال اینکه اقتصاد ایران به سال ۱۳۹۱ بازگردد، وجود دارد. دولت باید به مردم اعتماد کند و از اقتصاددانان غیر دولتی مشاوره بگیرد. باید خطر بزرگی که بالای سر مردم، نظام و کشور است تشریح شود و به صورت اضطراری با شرایط فعلی برخورد کنیم.