امنیتی شدن بازارها “حتما” مشکلی را حل نخواهد کرد
🔹شرایط نامناسب بانکی ایجاب میکرد سیستم بانکی به سرعت اصلاح شود نتیجه گیری این شد که سود بانکی هر چه زودتر کاهش یابد
🔹اعتراضاتی از طرف سپرده گذاران مؤسسات مالی صورت گرفت
🔹در این بین پس از تهدید هایی مبنی بر خروج یکجانبه امریکا از برجام ، همچنین شرایط بین الملل و خصوصا منطقه ای فشاری که از جانب کاهش نرخ سود روی قیمت ارزهای خارجی بود دوچندان شد
هنوز هم کنترل بازار کار سختی نبود بطوری که در روزهای پایانی سال 96 بازار آرام گرفت و نرخ ها که تا پنج هزار تومان بالا رفته بود ، کاهش چشمگیری یافت
🔹 حدود سی میلیارد دلار از کشور خارج شد که عمدتا برای خروج سرمایه، خرید ملک و .. بود
🔹یکی از دلایل کاهش نرخ مستقر شدن خودروهایی برای جمع آوری و بعضا دستگیری دلال ها بود یا بنوعی امنیتی شدن بازار
🔹 در تعطیلات نوروز 97 قیمت ارز به یکباره و در طی چند روز تمام کاهش قیمت ها را جبران نموده و قیمت های جدیدی به بازار معرفی شد تا جایی که در پانزدهم فروردین نرخ 5000تومان کاملا از طرف بازار پذیرفته شده بود
🔹تاثیر نرخ ارز در خودروهای خارجی بلافاصه نمود پیدا کرد ، البته تدبیر دولت برای عدم امکان ثبت سفارش نیز در این مورد مزید بر علت شد
🔹 در یک طرح غافلگیرانه نرخ ارز 4200 تومان و هر نرخی جز این قاچاق اعلام شد
🔸 از بزرگترین دلایل این تصمیم این بود که دولت وعده ارز تک نرخی داده بود و برای این موضوع برنامه ریزی و زمینه سازی و هزینه زیادی کرده بود تا بطور اصولی ارز تک نرخی شود، اما حال میدید علاوه بر نرسیدن به نتیجه مطلوب نظم بازار هم از دست رفته
برخی اعلام نرخ 4200 را بزرگترین اشتباه دولت می دانستند
♦️ دلیل اشتباه دانستن این تصمیم اطمینان از عدم توان دولت در تامین ارز مورد نیاز بازار به این قیمت بود
🔹بازارها با شدت بیشتر امنیتی شد
این بار هم چندین نفر دستگیر شدند اما بازار جز در یک مقطع کوتاه واکنش مثبتی نداشت
🔹پس از مدت کوتاهی رشد قیمت ها شدت گرفت و در پی عدم توان دولت برای تامین ارز اعتماد مردم از دست رفت بطوری که دوره هجوم به بازارها شروع شد
🔹 شبکه ها و رسانه های متخاصم همپای دولت های متخاصم از هیچ خبر منفی فروگذار نکردند و این مزید بر علت شد که قیمت ها از کنترل خارج شود
🔹 خبرهایی مبنی بر ایجاد بازار دوم شکل گرفت، بازار مجددا امنیتی شد.
بازار دوم تاثیر خوبی بر کنترل قیمت ارز داشت اما نه برای بلند مدت
در این بین هدر رفت منابع ارزی از سمت برخی از سوءاستفاده کنندگان حساسیت های عمومی را دوچندان کرد
🔹 بازار آتی سکه که مدام با تغییراتی مواجه بود و بعضا امکان اخذ موقعیت خرید نداشت، به یکباره بسته شد
🔸دلگیر کننده است چنین تدبیرهایی که بی اعتمادی شدید می آفریند
♦️در دولت قبل سپرده دلاری مردم هنگام باز پرداخت به ریال 1226 تومان پرداخت شد و نتیجه آن هم اکنون مشاهده میشود که حتی با تضامین حکومتی استقبالی از این حساب ها نمیشود
شاید دیگر هیچ زمانی استقبالی از بازار آتی سکه نشود
🔹 افزایش قیمت ها در بازار خودرو های داخلی و کالاها دوچندان شد و این موضوع باعث هجوم چندبرابری مردم به بازار ها شد
🔹 هجوم مردم عادی به بازارها، از جمله بازار ارز و طلا، قیمت ها را تا سطح بسیار بالا، حتی 19000 تومان برای دلار افزایش داد
🔹 در یک اقدام بی سابقه تمامی رسانه های عمومی اخباری مبنی بر نبود مشتری در بازار را منتشر کردند، اقدامی که از نظر بسیاری در عالم اقتصاد عجیب بود
در برخی از اخبار قیمت دلار 8هزار تومان اعلام شد
ظاهرا اینبار از سرمایه رسانه ای استفاده کردیم، که با موفقیت نرخ ها کاهش چشمگیری پیدا کردند
🔸این اقدام باعث شد بسیاری از مردم عادی ارز خود را با عجله با نرخ های بسیار پایینتر از نرخ خریداری شده به دلال ها واگذار کنند و ارز در دست مردم احتمالا با نرخ پایین بدست دلالها افتاد
🔹 این بار شدت امنیتی شدن بازارها باز هم افزایش یافت
بعضا اخبار دستگیری یا حکم های سنگین منتشر میشود اما آیا راه حل این است؟
تحربه میگوید
دخالت در بازارها، منتفی کردن یک بازار معاملاتی و یا امنیتی شدن بازارها “حتما” مشکلی را حل نخواهد کرد و فقط تاریخ بروز مشکلات را جابجا میکند
🔸به امید ثبات اقتصادی/خسرو یعقوبی/عالم اقتصاد