عرضه اولیه سهام چیست؟ نکات خرید عرضه اولیه
نکات کلیدی برای خرید عرضه‌های اولیه
اگر تاکنون برای خرید عرضه اولیه تلاش کرده باشید، حتما احساس تلخ مشکلات در خرید عرضه اولیه را تجربه کرده‌اید.
اما علت این مشکلات چیست؟ بارها در آموزشگاه تالار بورس دانشجویان به من می‌گویند ما از ساعت‌ها قبل مشغول خرید عرضه اولیه آن روز بودیم ولی هرچه کردیم نشد!
پیش بینی بازار سهام و بورس اوراق بهادار تهران
چرا خرید عرضه اولیه حساس شده است؟
علت این است که در سال‌های اخیر اکثریت عرضه‌های اولیه در مدتی کوتاه، با سود همراه بودند. ۲۰ یا ۳۰ یا حتی ۵۰ درصد و یا بالاتر در مدت بسیار کوتاه! و حساس شدن این موضوع به خاطر این است که همواره تمام کسانی که می‌خواهد عرضه اولیه بخرند نمی‌توانند و این عرضه‌های اولیه به همه نمی‌رسد. البته گاهی هم ممکن است پس از عرضه اولیه قیمت سهام هرروز کاهش پیدا کند و این موضوع یک چیز قطعی نیست.
چرا سهام عرضه اولیه به همه نمی‌رسد؟
فرض کنیم در خیابان بقلی ما که خیابان شلوغی است قرار است فردا ساعت ۱۲:۴۰ دقیقه نذری قیمه پلو پخش شود. به همه کشور هم اطلاع رسانی می‌شود که فردا اینجا نذری داده خواهد شد. قطعا در این مثال همه کشور نمی‌توانند به این خیابان مراجعه کنند، ولی با توجه به اینکه خرید و فروش سهام به صورت آنلاین انجام می‌شود همه کشور می‌توانند برای دریافت نذری مراجعه کنند. حالا همه به خیابان بقل آمده‌اند. فرض کنیم ۵۰.۰۰۰ نفر مراجعه کرده‌اند و می‌گویند راس ساعت ۱۲:۴۰ فقط به ۱۰.۰۰۰ نفر نذری خواهیم داد و بیشتر نداریم. به دست هر کدام از این افراد هم یک دکمه بیسیم می‌دهند که باید راس ساعت ۱۲:۴۰ دکمه را فشار دهید و به ۱۰.۰۰۰ نفر اول نذری را می‌دهیم که دکمه را زودتر فشار دادند. در این میان عده‌ای زودتر از ۱۲:۴۰ فشار می‌دهند و فکر می‌کنند زرنگی کرده‌اند و به آنها می‌رسد ولی اشتباه کردند و درخواستشان حذف می‌شود. عده‌ای هم راس ساعت ۱۲:۴۰ و عده‌ای چندین ثانیه بعد دکمه را می‌زنند. همه تقریبا یک کار درست را انجام داده‌اند. اما درخواست فقط ۱۰.۰۰۰ نفر در سیستم ثبت می‌شود و بقیه باطل می‌شود و دیگر غذا تمام می‌شود و به کسی نمی‌رسد. در خرید عرضه اولیه هم، این چنین است و سفارش ۱۰.۰۰۰ نفر که به موقع سفارش داده باشند پذیرش می‌شود و حتی اگر سفارش شما ۱ میلی ثانیه از نفر ده‌هزارم دیرتر در سیستم ثبت شود، سفارش شما باطل می‌شود. و ما می‌گردیم دنبال اینکه چه کسی عرضه اولیه من را خورد؟!
عرضه‌های اولیه یا حملات DDOS ؟!
حالا فرض کنیم آن دکمه کامپیوتری که برای سفارش باید فشار می‌دادیم نبود. و همه باید ساعت ۱۲:۴۰ از یک در عبور می‌کردیم، احتمالا هزاران نفر زیر دست و پا له می‌شدند… اما در اینترنت هم چنین مساله‌ای وجود دارد. حدود ۱۰ سال پیش وقتی تازه خرید بلیط کنسرت اینترنتی بود و می‌خواستم بلیط کنسرت استاد شجریان رو تهیه کنم با توجه به اینکه متقاضی خرید بلیط چند برابر تعداد صندلی‌ها بود، سایت فروش بلیط ساعتی را مشخص کرد و من در آن ساعت آماده بودم. اما ناگهان سایت قطع شد و نتوانستم بلیط خریداری کنم. چه کسی بلیط من رو خورد؟ هیچی. سرور از کار افتاد. به دلیل اینکه همه در یک لحظه مراجعه کردند و سرور کشش این همه حضور را نداشت در واقع حملات اینترنتی DDOS هم به همین صورت انجام می‌شود و حتی سرورهای شرکت ماکروسافت هم به همین طریق از کار می‌افتد. و چند روز بعد با بهبود سرورها فروش آنلاین موفق بالاخره انجام شد. اما آیا به همه متقاضیان بلیط کنسرت رسید؟ خیر.
کارگزاری مقصر است؟
همه کارگزاری‌ها تلاش می‌کنند Serverهای خودشون را اونقدر قوی کنند که مشکلات نرم افزاری موجب عدم رضایت مشتری‌هاشون نشه ولی گاها می‌شنویم که مشکلات نرم افزاری (یا حتی سخت افزاری) گریبان‌گیر تعدادی کارگزاری میشه و مشتریان اون کارگزاری ناراضی می‌شوند و مرتبه بعد تعدادی دیگر با مشکل روبرو می‌شوند و ایندفعه برعکس می‌شود. اما در نهایت باید بدانیم که وقتی ما نمی‌توانیم سهام عرضه اولیه بخریم، شخصی دیگر مثل ما خرید می‌کند چون تعداد نفرات محدود است و کارگزاری ما نمی‌تواند از نخریدن ما در سهمیه آنلاین هیچ سودی ببرد و یا آنرا برای خودش بردارد. فقط افراد دیگری مثل ما توانستند خرید کنند که این محدود است. اما عموما اکثر مشتریان از این ماجرا باخبر نیستند و فکر می‌کنند حق‌شان رو کسی خورده.
چگونه شانس خود را برای خرید عرضه اولیه بالا ببریم؟
تا اینجا پذیرفتیم که عرضه اولیه به همه نمی‌رسد و اگر به ما نرسد سهم ما را شخص یا گروهی خاص نمی‌خورد، به شخصی دیگری می‌رسد مثل ما و او هم یک سهامدار است که آنروز برای خرید تلاش کرده است. اما تنها کاری که می‌توان کرد رعایت موارد زیر است که ما به خاطر اشتباهات از عرضه اولیه جا نمانیم و مابقی را به شانس بسپریم:
- فقط راس ساعت گفته شده کلیک کنید
عموما ساعت عرضه‌های اولیه برای مشتریان آنلاین، بعد از ساعت کاری بازار است و ساعت ۱۲:۴۰:۰۰ می‌باشد. توصیه می‌شود راس ساعت ۱۲ و ۴۰ دقیقه و صفر ثانیه دکمه ثبت سفارش را کلیک کنید. نه یک ثانیه دیرتر نه یک ثانیه زودتر. - از ساعت بالای کارگزاری استفاده کنید
بهترین حالت این است که موقع ارسال سفارش از ساعت بالای صفحه کارگزاری استفاده کنید. - فقط تعداد مجاز را بنویسیم نه بیشتر
تعداد سهام مجاز برای خرید عرضه اولیه محدود است و در صورتی که سهمیه هر نفر ۴۰۰ سهم باشد و شما ۴۰۱ سهم را وارد کنید سفارش شما باطل می‌شود. - قیمت تعیین شده را وارد کنید
قیمت سهام در روز عرضه اولیه برای همه مشتریان آنلاین ثابت است و دامنه نوسان ۵ مثبت و منفی در آنروز وجود ندارد و شما نباید ۱ ریال بالا یا پایین‌تر قیمت را وارد کنید. - کمتر از ۱۰۰ هزار تومان نباشد
ممکن است شما پول کمتری داشته باشید و بخواهید سهام کمتری سفارش دهید. اشکالی وجود ندارد. اما دقت کنید اگر جمع مبلغ خرید شما کمتر از ۱۰۰هزار تومان بشود سفارش شما به خاطر قوانین خرید و فروش آنلاین سهام باطل می‌شود. - حساب کارگزاری شارژ باشد و از محل لینک بانک استفاده نکنیم
حتما قبل از خرید سهام حساب کنید که چه مقدار باید حساب کارگزاری خودتون رو شارژ کنید. به این مبلغ نیم درصد کارمزد هم اضافه کنید. اگر هم چند هزار تومان حساب شما بیشتر بود اشکالی ندارد و از خطای محاسباتی احتمالی شما جلوگیری می‌شود. بعضی سهامداران، حساب کارگزاری خودشون رو به کارگزاری لینک کرده‌اند تا در لحظه سفارش خرید از آن محل برداشت صورت بگیرد. این کار باعث کندی می‌شود. هرگز برای خرید عرضه اولیه از این امکان استفاده نکنید و حتما حساب خود را به اندازه شارژ کنید. - تعداد، قیمت و ساعت عرضه را دنبال کنید
از طریق سایت TSETMC بخش پیغام‌های ناظر بازار و یا کانال تلگرام تالار بورس ساعت دقیق عرضه، قیمت و تعداد را دنبال کنید. معمولا حدود یک ساعت قبل از عرضه این اطلاعات منتشر می‌شود و شما باید پیام‌های ناظر بازار را دنبال کنید. ضمنا گاهی ممکن است ساعت عرضه به تاخیر بی‌افتد و شما باید پیام‌های ناظر را همواره چک کنید و صفحه پیام‌ها را Refresh کنید. - از مرورگرهای قدرتمند و به روز استفاده کنید
بهتر است از Google Chrome و یا Firefox استفاده کنید. توجه کنید که آخرین نسخه از این نرم افزار روی سیستم شما نصب باشد. اگر اطلاع کافی ندارید، آموزش به روزرسانی گوگل کروم و یا آموزش به روزرسانی فایرفاکس را بخوانید. - فندق شکن! یا پروکسی روی سیستم نباشد
دقت کنید، هنگام خرید و فروش سهام همواره از vpn ها و proxy ها برنامه‌های رایگان و غیررایگان اینگونه استفاده نکنید. زیرا به جز موضوع امنیت، اینترنت شما کند می‌شود. - صفحات اضافی را ببندید
در هنگام خرید صفحه‌های غیرضروری را ببنید تا سرعت اینترنت شما کاسته نشود. - صفحه را Refresh کنید
حتما چند دقیقه قبل از زمان بازگشایی نماد، صفحه ارسال سفارش خود را رفرش کنید تا اگر از صفحه خارج شده‌اید، زمان برای ورود دوباره داشته باشید.
خیلی هم سخت نگیرید. خرید هم نشد اشکالی ندارد
عرضه‌های اولیه معمولا با سود همراه می‌شوند. اما مبلغ و تعداد آنها معمولا بسیار کم است. برخی ۱۰۰ هزار تومان ، برخی ۲۰۰ هزار تومان و… بنابراین اگر این عرضه سود زیادی هم داشته باشد ممکن است سود هر نفر در حد چند ده هزار تومان باشد. بنابراین اگر هم خرید نشد اتفاق بدی نمی‌افتد. واقعیت این است که عرضه‌های اولیه محدود است ولی بازار بورس نامحدود. اگر شما توانایی خودتان را برای خرید سهام خوب بگذارید هیچ محدودیت مبلغی ندارید و می‌توانید در طول روز بدون هیچگونه شرط و شروط و تعیین زمان و تعداد خاص هر مقدار که می‌خواهید سهام بخرید و حتی ۱۰ها و صدها میلیون تومان سود کنید. پیشنهاد می‌کنم بازار را فراموش نکنید و برای خرید سهام خوب همواره تلاش کنید.
جمع بندی
در مجموع خوب است که شما این موضوع را تجربه کنید و تلاش برای آن اشکالی ندارد. اما نکات کلیدی ذکر شده بالا را به دقت عمل کنی و اگر هم نشد، نشد. خرید عرضه اولیه مثل بازی چرخیدن دور صندلی‌ها است که همیشه تعداد صندلی‌ها از تعداد بازیکنان کمتر است و همیشه یک یا چند نفر نمی‌توانند روی صندلی بنشینند. سعی کنید در بازار بورس با مدیریت سبد و قوانین بقا در بورس خرید و فروش کنید و اصل تمرکز و تفکر خود را به قوی شدن در بازار سهام و تجربه و یادگیری برای موفقیت در این بازار بپردازید.