تا پیش از برداشته شدن تحریم ها، بهانۀ خودرو سازان داخلی برای بی کیفیت بودن محصولات، تحریم صنعت خودرو و در پی آن عدم دسترسی به برخی از قطعات و مشکلات نقل و انتقالات مالی بود. حال، حدود یک سال از برداشته شدن تحریم صنعت خودرو می گذارد، اما همچنان شاهد بی کیفیتی خودرو های ساخت داخل هستیم و گویی با برداشته شدن تحریم ها هیچ تغییری در کیفیت خودرو های ساخت دو خودروسازِ بزرگ ایران ایجاد نشده. اکنون پرسش این جاست که آیا واقعا مشکل ما تحریم ها بوده است؟
به گزارش تابناک اقتصادی، 27 دی ماه تحریم ها علیه ایران برداشته شد و اکنون حدود یکسال از آن می گذرد. با این وجود، روز به روز شاهد مشکلات بیشتری در عرصۀ خودرو سازی هستیم و خودرو های ساخت ایران خودرو و سایپا هنوز نتوانسته اند به آن کیفیتی دست یابند که ایرانیان از آن ها انتظار دارند و همچنین نشانه هایی از توانایی آن ها برای رقابت با محصولات خارجی دیده نشده. این در حالی ست که مسئولان خودرو سازی ایران وعده داده بودند که با برداشته شدن تحریم ها، کیفیت خودرو ها ارتقا خواهد یافت و بسیاری از مشکلاتی که شاهد آن بودیم، بر طرف خواهد شد.
در زمان تحریم ها، وابستگي بخشي از قطعه‌سازان به قطعات وارداتي مرتفع نشد و ما هنوز برای تدمین برخی از قطعات نیاز به واردات آن ها از سایر کشور ها داریم. در بررسی‌های تخصصی صورت گرفته از سوی انجمن قطعه‌سازان 60 درصد قطعات یدکی موجود در بازار بی‌کیفیت و اغلب چینی هستند. این در صورتی ست که هر روز از مذاکرات جدید خودراسازان با شرکت های خارجی نظیر پژو، رنو و حتی بنز خبر جدیدی می شنویم. با برداشته شدن تحریم ها، یکه زارع گفته بود که “شرکت بنز به دلیل تحریم های بین المللی ایران را ترک کرد اما اخیراً در حال مذاکراتی برای گسترش همکاری های خود با خودروسازان ایرانی تمام قد حاضر شده است.”
این ها در حالی ست که یکی از دلایل افزایش قیمت خودرو، وجود تحریم ها و مشکلات برآمده از آن بود و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، سال 92 در بخشی از جوابیه خود به این پرسش که چرا با افزایش قیمت خودرو موافقت شده، گفته بود: “مشكل شدن فرآيندهاي اعتبارات اسنادي و مشكل گشايش اعتبار براي خريدهاي خارجي به‌خصوص در رابطه با قطعه‌سازان بخش خصوصي و به تبع آن افزايش ميزان سرمايه در گردش مورد نياز آنها جهت تداوم توليد گذشته (سپرده‌گذاري 130 درصدي جهت گشايش اعتبار) – وجود موانع بين‌المللي در انتقال وجه قطعات مورد نياز در توليد خودرو از ديگر عواملي است كه موجب گرديده است حتي شركت‌هايي كه تمايل به ادامه همكاري با خودروسازان و قطعه‌سازان داخلي دارند به دليل افزايش ريسك مبادلات ناشي از عدم امكان انتقال وجه و مشكلات موجود، از حجم مبادلات کاسته و نسبت به افزایش قیمت اقدام نمایند، که این موضوع علاوه بر این که موجب کاهش تولید و عرضه می‌گردد موجب افزایش قیمت تمام شده و نرخ فروش خودروی تولیدی نیز می‌گردد.”
اما پس از برداشته شدن تحریم ها “هاشم یکه زارع”، مدیرعامل ایران خودرو اعلام کرد: “در شرایط تحریم عوامل مختلفی باعث شد تا قیمت‌ها افزایش پیدا کند اما با رفع تحریم‌های بین المللی درصدهای دیگری به قیمت تمام شده خودرو اضافه شده که این موضوع در نهایت به ارزانی قیمت‌ها منتهی نخواهد شد.”
انتظار می رود با برداشته شدن تحریم ها و گسترش همکاری ها بین ایران و سایر کشور ها، و همچنین مذاکرات بسیار خودروسازان داخلی با تولیدکنندگان خارجی، شاهد بهبود کیفیت خودرو های داخلی باشیم . همچنین انتظار می رود تنوع خودرو های موجود افزایش یابد تا با این هزینۀ بسیاری که ایرانی ها صرف خرید خودرو می کنند، دستشان کمی در انتخاب باز باشد.
